Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova, Çin menşeli koronavirüs aşısının Türkiye’deki Faz-3 çalışmasının 10 bin 250 gönüllü ile sonlandırıldığını söyledi. Şimdi bu çalışmanın analizinin yapıldığını kaydeden Akova, “Ara sonuçların üzerine yeni sonuçlar açıklamak için elimizdeki verileri değerlendiriyoruz. Elimizdeki verileri olduğu kadarıyla değerlendirip bir sonuca varmayı hedefliyoruz. Açıkladığımız ara sonuç kısa süreli takip edilmiş gönüllü grubunda yapılmış bir değerlendirmeydi. Şimdi o gönüllüleri biz bir miktar daha uzun süre takip edebildik. Şu aşamada o verilerin değerlendirilmesi devam ediyor” diye konuştu.
“Alman aşısıyla ilgili yeni veri”
Akova, şu anda sonuçlanmış olan Faz-3 çalışması olmadığını vurgulayarak, “Bütün bu çalışmaların sonuçlanması için gönüllerinin hepsinin Pfizer/BioNTech çalışmasında 2 yıl süreyle, bizim çalışmamızda 1 yıl süreyle takip edilmesi söz konusu olacak. Takip süresinin sonunda bu aşının yan etkileri, aşı yapılmış olan gönüllülerdeki etkinlik süreleri değerlendirilmiş olacak. Bunların hepsi bir ara analiz. Dolayısıyla Alman aşısında 44 bin gönüllü var. Moderna aşısında 30 bin, Oxford/AstraZeneca aşısında yaklaşık 30 bine yakın, Rus aşısı 20 bin civarında gönüllüyü kapsıyor. Bu çalışmaların hepsinin ara sonuçları ile etkinlik analizleri açıklandı. Oxford/AstraZeneca ve Moderna aşısı etkinliği yüzde 95’ler civarında, Ruslar tarafından üretilmiş aşının etkinliği yaklaşık yüzde 91 civarında” dedi.
Akova, Pfizer/BioNTech aşısının yaklaşık 44 bin civarında gönüllü sayısının olduğunu, bütün değerlendirilmelerin bu sayı üzerinden yapıldığını, yüzde 94,5 etkinliğin o değerlendirme ile elde edildiğini kaydetti.
“Tek dozda yüzde 80 etkinlik”
Akova, “Alman aşısında etkinlik sonucu yüzde 94,5 gibi gözüküyor. Alman aşısıyla ilgili şöyle bir yeni veri var. Bu aşının ilk dozundan sonrada oldukça koruyucu olduğu tahmin ediliyor. Özellikle İsrail’den gelen veriler buna işaret ediyor. Alman aşısında tek doz almış olanlarda yüzde 80’den fazla etkinlik olduğuna dair veriler var. Tabii bu gönüllülerin izleme süreleri uzadıkça farklı türde verilerin elde edilmesi de söz konusu olabilir” ifadelerini kullandı.
“AB ülkelerinde ciddi aşı sıkıntısı var”
Akova, aşılamanın süratle yapılmasının ve mümkün olduğunca toplumun yaygın kesimlerinin hastalığa karşı bağışık hale getirilmesinin önemli olduğunu ifade etti. Akova, şu anda Avrupa Birliği ülkeleri içerisinde ciddi bir aşı sıkıntısı ve aşılanan kişi sayısında çok az olma durumunun söz konusu olduğunu da belirtti.
Mutant gelişimi tetikleyebilir
Bu durumun oldukça riskli olduğuna dikkat çeken Akova, toplumun bir kesiminin aşısız bırakılmasının ve çok az bir kesiminin de aşılanmasının bunun mutant gelişimi üzerine tetikleyici etkilerinin olabileceğine dair görüşlerin yer aldığını vurguladı.
Akova, yerli aşı ilgili de “Geçmişten gele deneyimlere bakarak, böyle bir aşı her şey yolunda giderse 2021’in 2’nci yarısında ancak Faz-3 çalışmasını süratle tamamlayıp piyasaya verilebilir diye düşünüyorum. Ondan önce herhâlde bir şey beklemek mümkün değil” dedi.